Από το μέτωπο των ορυκτών υλικών

Για έβδομη πλέον χρονιά, διοργανώθηκε και φέτος το Συνέδριο για τα Ορυκτά Υλικά/Mineral Resources in Greece, που επιδιώκει να ενσωματώσει σε μιαν αναπτυξιακή λογική την πολύ συχνά (και εύκολα) εκτροχιαζόμενη δημόσια συζήτηση για την μεταλλευτική δραστηριότητα στα χρόνια μας

Για έβδομη πλέον χρονιά, διοργανώθηκε και φέτος το Συνέδριο για τα Ορυκτά Υλικά/Mineral Resources in Greece, που επιδιώκει να ενσωματώσει σε μιαν αναπτυξιακή λογική την πολύ συχνά (και εύκολα) εκτροχιαζόμενη δημόσια συζήτηση για την μεταλλευτική δραστηριότητα στα χρόνια μας. Εμβληματικές περιπτώσεις όπως του Ελληνικού Χρυσού στην Χαλκιδική έχουν εγκαταστήσει το θέμα στην πρώτη γραμμή της πολιτικής διαμάχης. Την ίδια όμως στιγμή, η βαθμιαία συνειδητοποίηση ότι μέχρι και 79 δις σε βεβαιωμένα κοιτάσματα βρίσκονται σήμερα στην Ελληνική επικράτεια χωρίς να συνυπολογιζονται οι υδρογονάνθρακες - κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα, δε - ενώ από την λίστα των βασικών 20 "στρατηγικά σημαντικών" πρώτων υλών που έχει αναδείξει έκθεση που παρήγγειλε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (με εξάρτηση της ΕΕ από 100% έως και 80%), ορυκτά όπως το αντιμόνιο, το μαγνήσιο, το τουνγκστένιο, το βολφράμιο, οι (ελαφρές) σπάνιες γαίες, και τούτο πέραν του χρωμίου ή του γραφίτη, βρίσκονται με σημαντική παρουσία στην Ελλάδα.

Στις τοποθετήσεις/συζήτηση που πλέχθηκε μεταξύ των συντελεστών του πολιτικού συστήματος που παραβρέθηκαν (τον νυν Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων Μιχ. Βερροιόπουλο, τον πρώην υπουργό Γιάννη Μανιάτη και τoν διαδεχθέντα Κώστα Σκρέκα) προσεγγίσθηκαν διεξοδικά - αρχικά με έναν συναινετικό τόνο, στην συνέχεια όμως με την αναμενόμενη κόντρα... - θέματα όπως του ειδικού χωροταξικού και των χρήσεων γης με το πάγιο μπλοκάρισμα που προκαλείται, καθώς και της "λογικής ΝΙΜBY"/όχι δίπλα στην  δική μου κατοικία, που λειτουργεί. Η διάσταση της ανάπτυξης του ορυκτού πλούτου ως πολλαπλασιαστή ανάπτυξης (ο Κ. Σκρέκας θύμισε ότι ο εξορυκτικός κάδος παρέχει σήμερα 2,2% του ΑΕΠ όταν ο αγροτοδιατροφικός καλύπτει μόλις το 4%) αλλά και οι δυνατότητες της χρήσης βέλτιστων πρακτικών για την αποκατάσταση των πληγών από την εξορυκτική δραστηριότητα, τέθηκαν επίσης στο κέντρο της συζήτησης. Επανερχόμενος, στο τέλος της συζήτησης με μεγαλύτερη ένταση ο Μιχ. Βερροιόπουλος, τόνισε με ιδιαίτερη έμφαση την ανάγκη να επιδιωχθεί, με συστηματικό δε τρόπο, η συζήτηση και εις βάθος συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες, διότι αλλιώς δεν θα υπάρξει δυνατότητα συνεννόησης/διέξοδος.

Επίσης, σε έκταση συζητήθηκε το πρόβλημα του ΙΓΜΕ και της αποδυνάμωσής του, την στιγμή που (κατά τον Γ. Μανιάτη) τα προηγούμενα χρόνια το Ίδρυμα είχε ιχνοθετήσει 114 μεταλλευτικούς χώρους ανά την Ελλάδα.

Ο Θαν. Κεφάλας, της Imerys (Γαλλική ,που απορρόφησε την S+B, διάδοχο των Βωξιτών Παρνασσού...) αλλά μιλώντας ως Πρόεδρος του ΣΜΕ, τόνισε την διάσταση "πόλου έλξης επενδύσεων" που έχει ο μεταλλευτικός κλάδος (Lafarge/Holcim, Eldorado Gold, Imerys) και μάλιστα με ισχυρή ικανότητα αυτοχρηματοδότησης ή/και πρόσβασης σε φθηνά κεφάλαια εξωτερικού (κάτω του 10,9% για την Imerys, έναντι του περίπου 5% που ειχε φθάσει να πληρώνει η S+B). Σε συνολικό ερώτημα "πώς πάει ο κλάδος;" η απάντηση Κεφάλα ήταν: "Αντέχουμε!". Ο Δημ. Δημητριάδης, της Ελληνικός Χρυσός, έθεσε και πάλι επί της τραπέζης την περιπέτεια της Eldorado σε Χαλκιδική και πλέον Θράκη, μιας επένδυσης ήδη 900 εκατ. δολαρίων που ακόμη δεν αφέθηκε να βρει τον δρόμο της. Θύμισε οτι κανονικά η μεταλλευτική δραστηριότητα, που από 3-4% του ΑΕΠ θα μπορούσε να περάσει σε 6% (ορισμένοι μιλούν και για 10%) θα πρέπει να θεωρείται "τρίτος πυλώνας" μετά τον τουρισμό (με 16%) και την ναυτιλία (με 7%).

Τέλος, ο Νίκος Βέττας του ΙΟΒΕ εξήγησε τους τρεις βασικούς λόγους για τους οποίους η οικονομία των ορυκτών θάπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα: επειδή είναι κυρίως εξαγωγική, οπότε βοηθάει το ισοζύγιο, αλλά και λειτουργεί "αναγκαστικά" υπό απολύτως ανταγωνιστικές συνθήκες. Επιπλέον, απορροφά υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό . Επεσήμανε όμως ότι ο κλάδος έχει κι αυτός το δυσάρεστο χαρακτηριστικό των συνολικών εξαγωγών: αναπτύσσεται μεν κατ' όγκον, όχι όμως και κατ' αξίαν. Οι Θ. Κεφάλας και Δ. Δημητριάδης, ερωτώμενοι γι’ αυτό, εξήγησαν ότι της δικής τους παραγωγής οι τιμές είναι εν μέρει (Imerys) ή πλήρης (Gold) χρηματιστηριακές, οπότε η οικονομικότητα της λειτουργίας τους ανάγεται αναγκαστικά στην συγκράτηση του κόστους...

economia