Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016

Από τον Τολιάτι στον Ρέντζι



του Γιώργου Καπόπουλου
Μια ήττα του Ρέντζι στο Δημοψήφισμα για την έγκριση ή όχι της συνταγματικής μεταρρύθμισης δεν σημαίνει μόνον την παραίτησή του με άγνωστες επιπτώσεις, καθώς δεν αποκλείεται ούτε και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.
Σημαίνει και ναυάγιο του μεγάλου στοιχήματος της ιταλικής Αριστεράς στη Μεταπολεμική Περίοδο που είχε θέσει πρώτος ο ηγέτης του ΚΚ Ιταλίας Τολιάτι, και συνέχισαν οι ηγέτες του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς και μετά του Δημοκρατικού Κόμματος: Την ολοκλήρωση υπό κυβέρνηση της Αριστεράς του ανολοκλήρωτου εκσυγχρονισμού της χώρας που ήταν το αίτημα του μετώπου των προοδευτικών αστικών δυνάμεων που στήριξαν τη σταδιακή ενοποίηση της χώρας στην περίοδο 1859-1870 υπό την ηγεσία του Βορρά.
Από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αλλά κυρίως μετά το 1956 και την αποκαθήλωση του Στάλιν από τον Χρουτσόφ στο 20ό Συνέδριο ο Τολιάτι και το ΙΚΚ στερέωσαν και διεύρυναν την εκλογική βάση όχι με επαγγελίες επαναστατικής ανατροπής αλλά με ατζέντα εκσυγχρονισμού: Καταπολέμηση του πελατειακού κομματικού κράτους που ίδρυσε η Χριστιανική Δημοκρατία μετά το 1945, που στον νότο είχε τη μορφή συγκυβέρνησης με το οργανωμένο έγκλημα της Μαφίας και της Κόζα Νόστρα, άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων Βορρά - Νότου που ούτε ενάμιση αιώνας ενιαίου κράτους ούτε μετά το 1957 το πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κατόρθωσαν να γεφυρώσουν και τέλος συμμετοχή ισότιμη στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης με πυρήνα την πορεία προς το ενιαίο νόμισμα που δρομολόγησαν η Γαλλία και η Δυτική Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του ’70.
Αν την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ήταν αδύνατη η συμμετοχή στην κυβέρνηση της Ιταλίας του ΙΚΚ, έστω και με σοσιαλδημοκρατική ατζέντα, ο δρόμος φάνηκε να ανοίγει μετά τις ανατροπές του 1989-91.

Ηταν το πρώτο χαμένο ραντεβού για το ΙΚΚ που στα τέλη του 1991 μετονομάσθηκε σε Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς. Τη σκυτάλη από την απαξιωμένη Χριστιανοδημοκρατία δεν την πήρε η Αριστερά, αλλά στον απόηχο της επιχείρησης «Καθαρά Χέρια» η επιτομή της διαπλοκής ο Μπερλουσκόνι και η Φόρτσα Ιτάλια που για ένα χρόνο το 1994-5 συγκυβέρνησε με τους νεοφασίστες του Φίνι και τη ρατσιστική Λέγκα του Βορρά του Μπόσι.
Η ώρα της Αριστεράς ήλθε το 1996 με την κυβέρνηση Πρόντι με μείζονα εταίρο το Δημοκρατικό Κόμμα και δύο ήσσονες εταίρους από τα αριστερά και το Κέντρο.
Ο Πρόντι την άνοιξη του 1998 με την αποφασιστική στήριξη της Γαλλίας των Σιράκ- Ζοσπέν ευτύχησε να δει να περιλαμβάνεται η Ιταλία στην πρώτη ομάδα χωρών της ΟΝΕ, καθώς οι αντιρρήσεις της Γερμανίας του Κολ κάμφθηκαν μπροστά στην απειλή της Γαλλίας να θέσει Βέτο στην πλήρη ένταξη στην Ε.Ε. της Ανατολικής Ευρώπης. Η συμμετοχή της Ρώμης συμπαρέσυρε αμέσως την Ισπανία και την Πορτογαλία και άνοιξε τον δρόμο για την Ελλάδα δύο χρόνια αργότερα.
Τον Οκτώβριο του 1998 ο Πρόντι παραιτήθηκε και τον διαδέχθηκε ο Νταλέμα, ενώ τον Ιούνιο του 2000 τη σκυτάλη πήρε ο Αμάτο.
Οι εσωτερικές συγκρούσεις άνοιξαν τον δρόμο για την πενταετία Μπερλουσκόνι -2001 έως 2006- ακολούθησε μια διετία με τον Πρόντι και την Κεντροαριστερά και μια τρίτη διακυβέρνηση Μπερλουσκόνι στην περίοδο 2008 ? 2011. Το πρώην ΙΚΚ ως Κεντροαριστερά πλέον με μια άχρωμη και γκρίζα διαχείριση της εξουσίας χωρίς μεταρρυθμιστικό όραμα και με μόνο επίτευγμα την ένταξη στην ΟΝΕ δεν μπόρεσε να ελέγξει τον πολυσυλλεκτικό λαϊκισμό του Καβαλιέρε.
Με την κρίση της Ευρωζώνης να οδηγεί τους Μέρκελ - Σαρκοζί να επιβάλουν την αποχώρηση Μπερλουσκόνι και την τεχνοκρατική κυβέρνηση Μόντι να εξαντλείται σε ένα χρόνο, η Κεντροαριστερά μετά τις εκλογές του 2013 με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Λέτα και κυρίως μετά την ανάδειξη Ρέντζι στην πρωθυπουργία ένα χρόνο αργότερα, έβαλε το στοίχημα της ταυτόχρονης δημοσιονομικής προσαρμογής και εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων με κοινωνικό πρόσημο. Ενα στοίχημα που δεν στηρίχθηκε ούτε από τις Βρυξέλλες, ούτε και το Βερολίνο και χάθηκε γρήγορα.
Μεταρρυθμιστική ατζέντα
Από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, αλλά κυρίως μετά το 1956 και την αποκαθήλωση του Στάλιν από τον Χρουτσόφ στο 20ό Συνέδριο, ο Τολιάτι και το ΙΚΚ στερέωσαν και διεύρυναν την εκλογική βάση όχι με επαγγελίες επαναστατικής ανατροπής, αλλά με ατζέντα εκσυγχρονισμού.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου