Τελευταία ελπίδα για δημόσιο και επιχειρήσεις οι ηλεκτρονικές συναλλαγές;

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών σε περιβάλλον κεφαλαιακών περιορισμών, σε συνδυασμό με τη διάθεση-ανάγκη των Ελλήνων να προσαρμοστούν ταχύτατα στη νέα πραγματικότητα, έχει ανοίξει την όρεξη για το δημόσιο που αναζητά τρόπους να αυξήσει τα έσοδα. Έχει παράλληλα δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες να αναπτυχθούν σε ένα μέτωπο που αναμένεται να αποτελέσει βασική τραπεζική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια. Οι επιχειρήσεις από την πλευρά τους εκτιμούν ότι με τη διάδοση των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα εξοικονομήσουν σημαντικά ποσά που θα τους επιτρέψουν να ανακάμψουν.

Μπορούν όμως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές να αλλάξουν τα δεδομένα σε μία οικονομία που δεν αναπτύσσεται; Γιατί όσες πρωτοβουλίες κι αν αναληφθούν, η βασική προϋπόθεση για τη διενέργεια των συναλλαγών είναι η οικονομική δραστηριότητα, η οποία παραμένει σε επίπεδα... κατάθλιψης. 

Οι πρωτοβουλίες για τη διάδοση των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα έχουν ως κεντρικό άξονα το δημόσιο, ενώ και οι επιχειρήσεις θα εισέλθουν σταδιακά σε καθεστώς «υποχρεωτικής προσαρμογής».

Πιο αναλυτικά, και σύμφωνα με τις διατάξεις που φέρεται να προωθεί η κυβέρνηση, οι φορολογούμενοι θα αναγκαστούν να χρησιμοποιούν πλαστικό χρήμα και ηλεκτρονικές συναλλαγές για να απολαμβάνουν τα οφέλη του αφορολόγητου ορίου αλλά και για να γλυτώνουν το πέναλτι φόρου που θα επιβάλλεται στην περίπτωση που δεν προσκομίζονται οι απαιτούμενες αποδείξεις.

Η χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών ενδέχεται να έχει και μία ακόμη θετική συνέπεια, καθώς σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννη Στουρνάρα, η αύξησή τους μπορεί να αποτρέψει την εφαρμογή των φόρων που είναι προγραμματισμένο να εφαρμοστούν το 2017 και το 2018. Ήδη, ο κ. Στουρνάρας έχει αποδώσει την αύξηση των εσόδων από έμμεσους φόρους στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά 20%, κάτι που αναμένεται να γίνει ακόμη πιο αισθητό όταν εφαρμοστεί η υποχρεωτική χρήση των τερματικών POS από τις επιχειρήσεις.

Από την πλευρά τους, επιχειρηματικοί φορείς έχουν υποβάλλει στο υπουργείο Οικονομικών, προτάσεις για την ηλεκτρονική τιμολόγηση, την ηλεκτρονική τραπεζική και τις ηλεκτρονικές πληρωμές που εκτιμάται πως μπορούν να οδηγήσουν στην εξοικονόμηση έως και 5 δισ. ευρώ.

Οι προτάσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την υποχρεωτική καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης τόσο μεταξύ των επιχειρήσεων όσο και για τους προμηθευτές του δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης, την καθιέρωση των υποχρεωτικών πληρωμών των επιχειρήσεων προς δημόσιο, προμηθευτές και υπαλλήλους και την αυτοματοποίηση του φορολογικού και ελεγκτικού μηχανισμού. Μόνο από την ηλεκτρονική τιμολόγηση υπολογίζεται ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις θα εξοικονομήσουν έως 750 εκατ. ευρώ.

Έρευνες δείχνουν ότι οι Έλληνες πολίτες είναι θετικοί στη μείωση της χρήσης των μετρητών, σύμφωνα, ωστόσο, με την πιο πρόσφατη έρευνα για τη χρήση μετρητών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση ποσοστό 97%, όταν στο Λουξεμβούργο με μετρητά πραγματοποιούνται μόλις 27% των συναλλαγών. Συνολικά στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι με μετρητά διενεργούνται 6 στις δέκα συναλλαγές. Κατά συνέπεια, το πεδίο ανάπτυξης είναι τεράστιο τόσο για τις τράπεζες όσο και για τις εταιρείες Fintech που διαρκώς «εισβάλλουν» στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, δίνοντας μία νέα διάσταση στον ανταγωνισμό.

Οι σημαντικές προοπτικές του κλάδου της ψηφιακής τραπεζικής αποδεικνύονται και από το γεγονός ότι το 18% των πολιτών της Ε.Ε. δηλώνουν ότι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο.

Η ραγδαία εξέλιξη

Αμέσως μετά την επιβολή των capital controls το καλοκαίρι του 2015 οι πολίτες βρήκαν διέξοδο για τις καθημερινές τους συναλλαγές στο διαδίκτυο. Από τότε, η χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών εκτινάχθηκε καθώς ολοένα περισσότεροι μαθαίνουν και εξοικειώνονται με τις υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω του διαδικτύου και των εφαρμογών στα κινητά τηλέφωνα. Η αγορά «μεταλλάχθηκε» σε χρόνο-ρεκόρ, βιώνοντας αλλαγές που σε άλλες χώρες της Ευρώπης χρειάστηκαν χρόνια.

Σήμερα, το internet banking και το mobile banking εμφανίζουν σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ παρατηρούνται σοβαρές αλλαγές και στον τρόπο χρήσης των πιστωτικών, χρεωστικών και προπληρωμένων καρτών. Όπως ανέφεραν σε συνέντευξή τους στο Liberal αρμόδια στελέχη της Alpha Bank, το mobile banking αναπτύσσεται με ιλιγγιώδη ρυθμό αν και σε απόλυτα νούμερα οι χρήστες είναι πολύ λιγότεροι από αυτούς του internet banking.

Σύμφωνα με τον κ. Γρηγόρη Πολίτη, επικεφαλής της Διεύθυνσης Καρτών και Προϊόντων Καταναλωτικής Πίστης της Alpha Bank, τα capital controls προφανώς ώθησαν και βοήθησαν τους πελάτες να μάθουν τη νέα τεχνολογία πιο γρήγορα, έστω και από ανάγκη, όμως σήμερα εκτός από ανάγκη ο κόσμος καταλαβαίνει ότι είναι και εργαλείο και μάλιστα ένα εύχρηστο εργαλείο και από άποψη ασφάλειας, διότι π.χ. κάποιος δεν χρειάζεται να κουβαλάει μετρητά συνέχεια μαζί του. Και όσο οι καταναλωτές εκπαιδεύονται και εξοικειώνονται καταλαβαίνουν όλο και περισσότερο την χρησιμότητα τόσο των ηλεκτρονικών πληρωμών όσο και των εργαλείων που βελτιώνουν τη χρήση των καρτών.

Από την πλευρά του, ο κ. Σωτήρης Κυριάκος, επικεφαλής της Διεύθυνσης Εναλλακτικών Δικτύων της τράπεζας, σημείωσε ότι η αύξηση στη χρήση του mobile banking είναι πολύ μεγαλύτερη από την αύξηση στη χρήση του web banking. Οι ενεργοί συνδρομητές στο web banking της Alpha Bank αυξήθηκαν κατά 54% το 2015, έναντι του 2014, ενώ στο mobile banking αυξήθηκαν στην ίδια περίοδο κατά 76%. Βέβαια, σε απόλυτα νούμερα οι χρήστες του mobile banking είναι πολύ λιγότεροι. Όμως ο ρυθμός αύξησης των συνδρομητών του mobile banking είναι και σήμερα πολύ μεγαλύτερος από το web banking, ενώ είναι πολύ μεγάλα και τα περιθώρια ανάπτυξης του mobile banking λόγω της χαμηλής ακόμη βάσης χρηστών.

Πηγή liberal