Ελευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση
του Χρίστου Χαραλαμπόπουλου
Ίσως ο Ουμπέρτο Εκο να μην αποτελεί συνηθισμένο θέμα για μία αθλητική ιστοσελίδα, ακόμη και αν πρόκειται για ένα κείμενο in memoriam. Πιθανόν, πολλοί να μην έχουν διαβάσει βιβλία του αλλά να έχουν δει την ταινία που βασίστηκε στο βιβλίο του «Το Όνομα του Ρόδου».
Με αφορμή τον θάνατό του, στα social media γνωρίζουν αποθέωση κάποιες φράσεις του, τσιτάτα που μπορεί να είναι και η μοναδική επαφή εκείνου που τα αναφέρει με το έργο του Εκο.
Προφανώς, υπάρχουν πολλά εξαιρετικά αποσπάσματα από τα έργα ενός ανθρώπου που ασχολήθηκε διεξοδικά με τα χαρακηριστικά της μαζικής κουλτούρας, που θα μπορούσε να αναφέρει κάποιος αλλά προτιμώ να ανατρέξω σε μια παλιά συνέντευξή του.
Μία συνέντευξη που έδωσε ο Ουμπέρτο Εκο, τον Οκτώβριο του 2006 στην γαλλική εφημερίδα «Λε Φιγκαρό». Εκεί, ο δημοσιογράφος τον ρωτά για την άποψη που είχε διατυπώσει σύμφωνα με την οποία ο λαϊκισμός δεν έχει καμία σχέση με τον λαό και ο Εκο του απαντά.
«Ετσι ακριβώς είναι γιατί απλώς αυτός ο περίφημος λαός δεν υπάρχει! Ή -αν θέλετε- πρόκειται για μια γλωσσική κατάχρηση με την οποία περιγράφεται το σύνολο μιας χώρας, τη σκέψη της οποίας δεν γνωρίζουμε παρά μόνο την ημέρα των εκλογών. Δεν πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν λαό, αλλά περισσότερο για ένα εκλογικό σώμα, μια απλή στατιστική οντότητα. Ο λαϊκιστής δεν στηρίζεται στο λαό αλλά σε μια ιδανική και φαντασιακή προβολή της νικήτριας εθνοσυνέλευσης όπου η κυριότερη λειτουργία της είναι να αποδέχεται τις πράξεις του. Εξάλλου, ο λαϊκιστής αποφεύγει συστηματικά κάθε πραγματική σύγκρουση με το λαό. Ο Μπερλουσκόνι δεν παρουσιαζόταν ποτέ στο Κοινοβούλιο αλλά απηύθυνε τις ομιλίες του στα ΜΜΕ».
Οταν τον ρωτούν αν φοβάται την υπερβολική πληροφόρηση, απαντά «Αυτή η επικοινωνιακή υπερτροφία άρχισε όταν ο Κένεντι νίκησε τον Νίξον, όχι λόγω μιας αναμφισβήτητης πολιτικής ανωτερότητας αλλά χάρη στην όμορφη φυσιογνωμία του απέναντι σε έναν ανταγωνιστή που δεν κατάφερνε καν να ξυριστεί κανονικά!
Από εκεί ξεκίνησε αυτό το φαινόμενο. Τον παλιό καιρό, χωρίς τα ΜΜΕ, ο λαός δεν είχε καμία επαφή με τους ηγέτες του. Ο λαός δεν έβλεπε ποτέ το βασιλιά του παρά μόνο μία φορά στη ζωή του, όταν την επομένη της στέψης του επισκεπτόταν τις επαρχίες του και θεράπευε τη φυματίωση. Αλλά από τη στιγμή που ο πολιτικός άρχισε να φαίνεται, μετατράπηκε σε ηθοποιό. Γίνεται πια πολύ δύσκολο για έναν τίμιο πολιτικό άντρα να μην παίξει με τους όρους του συστήματος. Σήμερα οι πολιτικοί παραχωρούν τις σοβαρές δηλώσεις τους στην τηλεόραση ακόμη και πριν από την ενημέρωση του Κοινοβουλίου που θα τους επέτρεπε να αναπτύξουν τις προτάσεις τους και να τις βελτιώσουν. Αυτό είναι η αρχή του λαϊκισμού.
Προτιμώντας την επικοινωνία μέσα από την τηλεόραση, περιορίζονται οι ίδιοι σε ένα συνθηματικό λόγο. Αυτή η πρακτική έχει γίνει πλέον υποχρεωτική. Ή άρνηση της υποταγής σε αυτή τη «μέθοδο» καταλήγει στην άρνηση της ίδιας της πολιτικής τους ύπαρξης. Ωστόσο, ο τηλεοπτικός χρόνος περνά τόσο γρήγορα, ώστε ενισχύει την αμνησία. Ακριβώς για να αντισταθώ σε αυτό το φαινόμενο επέλεξα να παραμείνω στο πανεπιστήμιο για όλη μου τη ζωή, γιατί το πανεπιστήμιο είναι ένας προνομιακός χώρος όπου νέοι άνθρωποι καλλιεργούν τη μνήμη, τη σκέψη και την έννοια της ιστορικής χρονολογίας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου